A cultura castrexa desenvólvese durante a Idade de Ferro, ten a súa orixe na idade de Bronce final e perdura ata a romanización de Galicia. Diferenciamos diversas etapas:
Etapa de formación, séculos VII a V a.c.
Fase de desenvolvemento, séculos V a I a.c.
Fase de apoxeo, I a.c. a I d.c.
Fase de declive, desde mediados do século I d.c.
Culleredo áchase dentro do que podemos denominar territorio Ártabro, pobo citado polos autores romanos que o sitúan na contorna ás Mariñas e a comarca de Bergantiños. Menéndez Pidal tratou de delimitar este territorio baseándose na presenza da partícula -obre na toponimia da zona; topónimos como Cillobre, son unha evidencia de que os castros de Culleredo formaban parte do mundo prerromano ártabro.
En Culleredo atopamos interesantes mostras da época castreña: Castro de Sésamo, Almeiras, Orro,.. e topónimos que fan referencia á súa anterior existencia como o lugar de Castro en Rutis. Os castros son asentamientos poblacionales situados en oteros estratéxicos, de non demasiada altitude pero con boa visibilidad e fácilmente defendíbeis contra ataques externos. A súa estrutura adáptase ás liñas do relevo, delimitado por un sistema de amurallamento dentro do cal sitúanse as vivendas, distribuídas sen un urbanismo aparente.
En Culleredo existen numerosos castros, pero na súa maioría sen escavar; o último en ser descuberto foi o da parroquia de Orro, durante as obras da autovía. En torno os castros creáronse lendas e antigos costumes, por exemplo a tradición de enterrar o Entroido no castro de Almeiras todos os Mércores de Cinza.
O castro máis apropiado para unha visita é o de Sésamo desde o cal domínase o val de Veiga. Debeu estar habitado ata época moi serodia, probabelmente teña perdurado durante a época romana; así o verifica a inscripción achada por Cornide:
NAVIA
ANCETOTV
NRI. EXS. ).
SESA
VOTVM
POSSIT
Q.E.C.T.
Por mor de posteriores movementos de terra perdeu parte das construcións orixinais pero aínda se pode apreciar a base dos muros dalgunhas das vivendas circulares e parte do perimetro de amurallamento. Co traslado da poboación cara á ladeira do monte, este punto converteuse nun lugar de culto, edificando no seu cume a Ermida de S. Cosme.